Son aylarda inşaat sektörünün maliyet artışları, hammadde sıkıntısı gibi nedenlerle içine düştüğü darboğazdan bahsedilse de kriz daha çok konut sektörünü vurmuş gibi görünüyor. Özellikle Bursa gibi sanayi kentlerinde endüstriyel yapıların inşaatlarında gözle görülür bir hızlanma var. Örneğin Bursalı sanayicilere Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın sağladığı yatırım teşvikleri kapsamında 2020 yılında 210, 2021’in 7 aylık döneminde 144 komple yeni yatırım belgesi tahsis edildi. Yeni tesislerin kurulması anlamına gelen bu verinin yanı sıra çok sayıda sanayi kuruluşu da tesislerini yenileme yoluna gidiyor. Bu da ayrı bir iş hacmi oluşturuyor. Pandeminin yoğun yaşandığı 2020 ile 2021’in ilk aylarında inşaatlarda yaşanan yavaşlama ile biriken talep ve yeni projeler bu yılın ikinci yarısından itibaren endüstriyel inşaatçılarda yoğunluğa neden oldu. Artan maliyetler ise sektörü çok etkilemiş görünmüyor. Sanayiciler yatırımları tamamlayıp bir an evvel üretime döndürme telaşında. Bursa’da gerek alt gerekse üst yapısında devam eden yatırımlarla en fazla hareketlilik TEKNOSAB’da gözleniyor. Endüstriyel inşaat alanında üretim yapan neredeyse her firmanın bu bölgede bir faaliyeti bulunuyor.
“Herkes yatırımını hızlıca tamamlamak istiyor”
Oytaş Yıldız İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Osman Yıldız, hem yeni tesis hem de güçlendirme projelerinde yoğun bir taleple karşılaştıklarını söyledi. Yıldız, “Konutlar kadar sanayilerin, okulların, hastanelerin depreme dayanıklılığı çok önemli. Mühendislik temelli güçlendirme önümüzdeki yıllarda artarak devam edecek. Yeni tesis inşası işlerimiz de çok yoğun. Ayrıca depolama ve antrepo yatırımları da var. Hepsine yetişmeye çalışıyoruz. TEKNOSAB’da birinci bölgede altyapı tamamlandı. Biz de yer aldık. Bazı tesislerin inşasına başladık. İnşaat sektöründeki maliyet artışları konut inşaatlarını etkiledi ama endüstriyel yapıları etkilemedi. Herkes yatırımını hızlıca tamamlamak istiyor. Pandemiyi endüstriyel inşaat sektörü sıkıntı yaşanmadan geçirdik. İşler devam etti. Artan maliyetlerden dolayı maliyet artı kar ile anlaşıyoruz” dedi.
Biriken işler yeni alınan projelerle birleşti
Elit Prefabrike Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Tuncer iki yıldır sanayi yatırımlarının yavaş seyrettiğini, şu anda da bu açığın kapatıldığını kaydetti. Her yıl Bursa ve çevresinde ortalama 650-700 bin metrekare fabrika yapıldığını belirten Tuncer, “Yani her yıl bir TOFAŞ yapılıyor Bursa’ya. Ancak geçmiş iki yılda bu hız yakalanamadı. Salgın döneminde bekleyen sanayi yatırımı arttı ve bir yoğunluk oluştu. Biz bu yılın başıyla birlikte almaya başladığımız işleri üretmek için pozisyon aldık fakat üretemedik. Belediyelerin sınırlı çalışması nedeniyle ruhsat almalar çok gecikti, son bir buçuk aydır yapı denetim sitesindeki sıkıntı nedeniyle yine ruhsat alınamadı, sonuçta prefabrike yapı üreticileri ilk 6 ayda 20-25 bin metrekare yapı üretebilecekken 10 binde kaldık. Bu biriken işler bugün alınan işlerin üzerine geldi. Aslında iş yapamamadan, prosedürden, ruhsat alamamadan kaynaklanan bekleyen işler birikti, yenisi arkasına geldiği için ‘prefabrikte 8-10 ay süre veriliyor’ denmesinin sebebi bu. Yoksa anormal bir artıştan kaynaklı değil. İkinci konu da Bursa’da hızlı nüfus artışı ev, okul, hastane, otel gibi pek çok yapının da aynı hızda artması anlamına geliyor. Öte yandan üretim hacmi, ihracatı artan işletmelerin yenileme, modernizasyon yatırımları da hız kazandı” diye konuştu.
20 milyon metrekarelik sanayi yapılanması
Bursa’da çeşitli bölgelerde toplamda 20 milyon metrekarelik yeni bir sanayi yapılanması bulunduğuna dikkat çeken Panula İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Selçuk Yalçınbayır, “Biz de yönümüzü sanayi inşaatına çevirdik. Toplamda 150 bin metrekare sanayi inşaatı yapıyoruz. Hedefimiz 3 yıl içinde 500-600 bin metrekareye çıkmak. Bursalı yatırımcıların yatırım iştahı yüksek. Yüksek sanayi arsaları da sanayicileri zorluyor. Bu nedenle daha uygun arazilerde yatırım yapılıyor. Ayrıca pandemi nedeniyle Türkiye’ye yaşanan kayış önümüzdeki süreçte Bursa ve Marmara’yı ciddi olumlu etkileyecek” değerlendirmesini yaptı.
Tüm sektörlerde yatırım yoğunluğu yaşandığının altını çizen Abdullah Burkay İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Burkay da, özellikle tekstilin hammaddesinin üretimi alanında yatırımların yoğunlaştığına dikkat çekti. Şu anda faaliyeti devam eden çeşitli sektörlerden toplam 200 bin metrekare inşaat projesi yürüttüklerini bildirdi. TEKNOSAB’da başlayan yatırımların Bursa’ya ivme kazandırdığına işaret eden Burkay, bu trendin süreceğini aktardı.
“Aşırı fiyat artışlarından etkilendik”
Taahhüde yönelik iş yaptıkları için maliyetlerde yaşanan artışların kendilerini etkilediğini vurgulayan Sinta A.Ş. Muhasebe ve Finansman Müdürü Mehmet Yediler, demir çelik ürünlerindeki aşırı fiyat artışlarından etkilendiklerini, maliyetleri mümkün olduğunca kontrol altında tutmaya çalışarak hareket ettiklerini söyledi. Yediler, “İşletmeler kriz dönemlerinde yatırımlarını tamamlayarak krizden çıkılan dönemde hazır olmak istiyorlar. Bugün yaşanan yoğunluğu buna bağlıyorum. Pek çok sanayi bölgesinde yatırım yapan sanayici var şu anda. Prefabrike alanında 25’e yakın, inşaatta da 10’a yakın proje devam ediyor. İnsanlar bir an önce yatırımlarını tamamlayıp, faaliyete geçirme telaşında” değerlendirmesini yaptı.
