FIFA, futbolda en çok tartışılan pozisyonların başrolünde olan Ofsayt kuralına kesin çözüm bulmak için yoğun bir çaba içerisinde. 2018 Dünya Kupası'nda resmi olarak kullanılmaya başlanan VAR sisteminin de tam çözüm olmadığı ofsayt kararları için yaklaşık 2 yıl önce çalışmalara başlayan FIFA, yarı otomatik ofsayt teknolojisini resmi olarak denemeye başladı.
İlk olarak Kasım-Aralık 2021'de Katar'da düzenlenen FIFA Arap Kupası'nda denenen sistem, şu anda da yine Katar'da oynanan FIFA Kulüpler Dünya Kupası'nda resmi olarak deneniyor.
YARI OTOMATİK OFSAYT TEKNOLOJİSİ NEDİR?
'Semi-Automated Offside Technology' olan, kısaltma olarak 'SAOT' kullanılan yarı otomatik ofsayt teknolojisi, İngiltere Premier Lig, Şampiyonlar Ligi ve Avrupa'nın büyük liglerinde kullanılan 'gol çizgisi teknolojisi'ne benziyor. Gol çizgisi teknolojisinde kale direkleri içerisinde yer alan sensörlerin ve o alanı çeken kameraların yardımıyla topun çizgiyi geçip geçmediği, 3 boyutlu bir görünüme kavuşturulup saniyeler içinde doğru karar veriliyor.
Yarı otomatik ofsayt teknolojisinde ise sistemin stadyuma konuşlandırılmış kendi özel kameralarının yanı sıra yayıncı kameralarından aldığı görüntüler, sanal ortamda yapay zeka yardımıyla 3 boyutlu görünüme kavuşturuluyor. Yapay zeka, topun ayaktan çıktığı anı ve ofsayt şüphesi olan oyuncuyu net olarak belirleyebiliyor. Saniyeler içerisinde çıkan sonuç görsel olarak AVAR hakemine iletiliyor. VAR odasında yapılan kontrol sonrası orta hakeme pozisyonun ofsayt olup olmadığı bildiriliyor.
COLLINA: BU SİSTEME ROBOT DENİLİYOR AMA DEĞİL
FIFA Hakem Komitesi Başkanı Pierluigi Collina, Katar'da bulunan Mohammed Bin Zayed Stadyumu'nda aktif olarak kullanılan sistemle ilgili konuştu.
Yarı otomatik ofsayt teknolojisi sistemini denemeye devam ettiklerini söyleyen Collina; "Daha hızlı ve efektif sonuçlar almak için çalışıyoruz. Birileri buna robot diyor ama değil. Hakemler ve yardımcı hakemlerin hala sorumluluğu var. Bu teknoloji onlara doğru ve hızlı kararı vermeleri için bilgi veriyor. Özellikle kritik pozisyonlarda sistemin katkısının büyük olacağını düşünüyoruz." dedi.
"TOPUN NEREDE OLDUĞUNU, OFSAYTTAKİ OYUNCUNUN EN UÇ UZVUNU GÖREBİLİYORUZ"
FIFA Futbol Teknolojileri Başkanı Sebastian Runge de sistem hakkında şu bilgileri verdi:
"Şu anda Mohammed Bin Zayed Stadyumu'nda sisteme özel 10 kamera var. Ayrıca yayıncı kameralarına da erişimimiz bulunuyor VAR'da olduğu gibi. Maç sırasında bütün oyuncuların nerede olduğunu görebiliyoruz. 2022 Dünya Kupası'na kadar stadyumdaki kamera sayısını 29'a çıkarmayı planlıyoruz. Sistem, ofsaytta olabilecek oyuncunun her uzvuna bakabiliyor. Aynı anda ayaklara ve kollara odaklanabiliyor. Topun ayaktan çıktığı anı ve oyuncunun harekete başladığı anı tam olarak görebiliyor. Saniyede 50 kare alan kameralar kullanıyoruz. Yani saniyede 50 kez bir oyuncunun nerede olduğunu görebiliyoruz."
"3 BOYUTLU ANİMASYON YAYINA VE DEV EKRANA VERİLECEK"
"Yarı otomatik ofsayt teknolojisi sisteminin seyirciler ve takımlar tarafından daha kolay anlaşılabilmesi için 3 boyutlu bir animasyon programı hazırladık. Karar verme aşamasıyla ilgisi yok ancak pozisyonun daha kolay anlaşılabilmesi için bunu da yayınlara ve stadyumda bulunan dev ekranlara yansıtabileceğiz."
2022 BOYUNCA DENENECEK,DÜNYA KUPASI'NDA KULLANILACAK
FIFA yetkilileri, yarı otomatik ofsayt teknolojisi sisteminin 2022 yılı boyunca FIFA organizasyonlarında deneneceğini ve Katar'da düzenlenecek 2022 Dünya Kupası'nda da kullanılacağını söyledi.
